Za kulisami „Congratulations”
Po swoim pierwszym zwycięstwie Wielka Brytania otrzymała prawo do organizacji Eurowizji i chociaż wcześniej robiła to już dwukrotnie, nie odmówiła i tym razem. Konkurs odbył się w Royal Albert Hall w Londynie 6 kwietnia 1968 roku. Zanim jednak do tego doszło, 5 marca odbyły się preselekcje Wielkiej Brytanii. Telewizja BBC wskazała na reprezentantkę Cillię Black, jednak wokalistka odmówiła bo nie chciała startować w Eurowizji po tym, jak UK ją wygrało bo nie wierzyła, że ten sam kraj może zwyciężyć dwa razy pod rząd. Nadawca brytyjski wskazał więc Cliffa Richarda, idąc podobną ścieżką jak w przypadku Sandie i stawiając na wykonawcę popowego. Po raz pierwszy piosenki selekcyjne nie były prezentowane przed finałem, a w zamian za to w trakcie finału widzowie mogli usłyszeć je dwukrotnie – stwierdzono, że od razu po występie Cliffa dana piosenka zostanie powtórzona. Zwycięski utwór wybierano poprzez kartki pocztowe, a wyniki podano na żywo 12 marca. Zdecydowaną przewagą głosów wygrała piosenka „Congratulations” napisana przez Billa Martina i Phila Coultera. Zdobyła aż 171,3 tys. głosów! Drugie miejsce miało „High’n’Dry” (30,5 tys.), a trzecie „Wonderful World” (19,99 tys.). Po preselekcjach Cliff wydał wszystkie sześć piosenek na EP-ce pt. „Congratulations: Cliff sings 6 songs for Europe”. Dodatkowo zwycięski utwór pojawił się na osobnym singlu i dotarł do 1. miejsca UK Singles Chart. Co ciekawe, pierwsza wersja tytułu piosenki to „I think I love you”, ale Phil Coulter nie był pewien, czy to dobry pomysł.
Wielka gwiazda na Eurowizji
Cliffa Richarda raczej przedstawiać nie trzeba. Urodzony jako Harry Rodger Webb 14 października 1940 roku w Lucknow (ówcześnie Indie Brytyjskie, teraz Indie). Ma zarówno brytyjskie jak i barbadoskie obywatelstwo. Jego rodzice mieszkali i pracowali w Indiach, jednak po zamieszkach w Kalkucie zwanych „Dzień Akcji Bezpośredniej” postanowili wrócić do Anglii. W 1958 Harry Webb został wokalistą formacji the Drifters i wtedy też wymyślił sobie imię Cliff. Z kolei nazwisko „Richard” miało być hołdem dla jego muzycznego idola – Little Richarda. Później zespół zmienił nazwę na „Cliff Richard and the Drifters”. Ich albumy i single odnosiły spore sukcesy do czasu, aż pojawili się Beatlesi. Chociaż Cliff i spółka nadal byli popularni, to jednak już nie tak jak wcześniej. Nie udało mu się też podbić Stanów Zjednoczonych. Przed udziałem w Eurowizji Cliff miał na koncie 10 albumów, z czego dwa dotarły do pierwszego miejsca list przebojów. Ciężko zliczyć wszystkie single jakie nagrywał sam czy z zespołami (The Drifters, a później The Shadows). Warto jednak wspomnieć, że w latach 50. miał dwa utwory na 1. miejscu UK Singles Charts, a w latach 60. do „Congratulations” aż sześć. Od marca 1966 Cliff regularnie przekazuje 1/10 swoich dochodów na cele charytatywne.
Pewni wygranej, ostatecznie na drugim miejscu
Eurowizja 1968 w Londynie była pierwszą transmitowaną w kolorze (przez sześć państw, w tym UK). Był to też trzeci konkurs prowadzony przez Katie Boyle, która wcześniej była gospodynią w 1960 i 1963 roku. Bukmacherzy byli pewni ponownego zwycięstwa Wielkiej Brytanii, a Cliff już wtedy dominował na listach przebojów. Brytyjska prasa w dniu finału miała publikować artykuły o tytułach takich jak „Co będzie drugie po Congratulations”? Piosenka BBC wybrzmiała jako dwunasta w kolejności i zdobyła 28 punktów co dało 2. miejsce. Tylko jednym punktem Wielką Brytanię przegoniła Hiszpania i Massiel z „La, La, La”. Cliff dostał najwięcej punktów z Monako (5), a po 4 ze Szwajcarii i Francji. Jury BBC najwyższą notę dało Niemcom – aż 5 punktów. Zwycięska Hiszpania nie dostała nic. Punkty podawał Michael Aspel. W maju 2008 w filmie dokumentalnym „Yo vivi el mayo espanol” padło stwierdzenie, że wyniki Eurowizji 1968 zostały sfałszowane na korzyść Hiszpanów i generała Franco, który miał poprzez RTVE wysłać swoich urzędników do całej Europy i przekupić jurorów oraz nadawców oferując im m.in. kupowanie od nich produkcji serialowych czy kontraktowanie nieznanych artystów. Mówiło się, że konkurs powinna wygrać Wielka Brytania. Massiel, zwyciężczyni ESC 1968 wyraziła swoje oburzenie tymi zarzutami, a autor wypowiedzi publicznie ją przeprosił twierdząc, że powtórzył znaną mu wcześniej plotkę. Telewizja La Sexta, która pokazała film, została oskarżona o fabrykowanie skandali. Wyniki Eurowizji były kontrowersyjne, a podawanie punktów stresujące, gdyż różnice między UK a Hiszpanią były niewielkie. Stres spowodował, że ponoć Cliff zamknął się wtedy w toalecie. Dopiero przedostatnie, niemieckie głosowanie przesądziło o przegranej Wielkiej Brytanii, a emocje wzmocniła Jugosławia, która głosując jako ostatnia podała za dużo punktów i musiała je powtarzać.
Wielki hit w całej Europie
Pomimo drugiego miejsca „Congratulations” stało się ogromnym hitem. Dotarło do pierwszych miejsc list przebojów nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale też w Belgii, Danii, Irlandii, Holandii, Norwegii i Hiszpanii, było też w top4 w Austrii, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Finlandii, Niemczech, Australii i RPA. Notowano je też we Francji, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. W 2005 roku utwór został wskazany jako motyw przewodni jubileuszowego show Eurowizji z okazji 50-lecia. „Congratulations” ma też wersje po francusku, niemiecku, włosku i hiszpańsku. Wielka Brytania po raz szósty w swojej historii zajęła drugie miejsce, stając się jednym z najlepszych krajów Eurowizji tych czasów. Po Eurowizji 1968 grupa Shadows, z którą najczęściej nagrywał, rozpadła się, ale on dalej tworzył. W 1970 powstał jego własny show telewizji „It’s Cliff Richard”, w którym…odbędą się preselekcje do Eurowizji 1973, bo Cliff na konkurs jeszcze powróci! Zanim jednak to nastąpi w 1971 roku Cliff został głównym zwolennikiem Nationwide Festival of Light, czyli ruchu utworzonego przez brytyjskich chrześcijan zaniepokojonych rozwojem liberalnego społeczeństwa. Walczono m.in. z pornografią i filmami o edukacji seksualnej, a Richard wziął nawet udział w 30-tysięcznym proteście na Trafalgar Square by wyrazić oburzenie premierą szwedzkiego filmu „Język miłości”.
W ósmej edycji Sopot Festival reprezentanta Wielkiej Brytanii zabrakło w półfinale (tzw. „dniu płytowym”). Pojawił się jednak w finale (dzień międzynarodowy). Do Trójmiasta przyleciała wokalistka Patsy Maclean z piosenką „When you love me”. Poradziła sobie dość dobrze, bo zebrała 46 punktów i zajęła 6. miejsce. 12 punktów dostała od jurora z Wielkiej Brytanii, a po 6 punktów dali jej jurorzy z Kanady, Irlandii, Japonii i Holandii.
źródło: Wikipedia, BBC, RTVE, The Guardian, fot.: Eurovision.tv
DZIENNIK-EUROWIZYJNY.pl 