Po uczestnikach Eurowizji Junior spodziewamy się na ogół pogodnych utworów opowiadających o zabawie, przyjaźni czy spełnianiu marzeń. Owszem, tego typu piosenki nadal stanowią znaczną część konkursowych propozycji. Z drugiej strony wielu młodych wokalistów podejmuje zdecydowanie poważniejszą tematykę, próbując przybliżyć widzom kwestie istotne zarówno dla nich, jak i dla całego społeczeństwa. W utworach znajdziemy często odbicie tego, co niepokoi, porusza, a także determinuje dziecięcych artystów. Choć dojrzałe teksty kojarzą nam się głównie z przygnębiającymi lub patetycznymi brzmieniami, wśród piosenek z przesłaniem spotkamy również kompozycje w stylu adekwatnym do wieku wykonawców. W dzisiejszym artykule sprawdzimy, na jakie problemy zwrócili uwagę uczestnicy najnowszych edycji konkursu.
Młodzi ratują planetę…
W ostatnich latach wyjątkową popularnością cieszą się tematy ekologiczne, upowszechnione zapewne przez głośne inicjatywy pokroju Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Konieczność ochrony środowiska naturalnego przed zagładą przewija się w wielu piosenkach prezentowanych niedawno na Eurowizji Junior. Kulminacją zdaje się być jak dotąd edycja zorganizowana w 2019 w Gliwicach. W stawce pojawiło się wówczas kilka utworów nawołujących, bezpośrednio lub pośrednio, do ratowania świata. Przesłanie wybrzmiało bardzo wyraźnie w piosenkach Włoch (Marta Viola – La Voce Della Terra), Portugalii (Joana Almeida – Vem Comigo), Serbii (Darija Vračević – Raise Your Voice) czy Hiszpanii (Melani Garcia – Marte). Nie możemy zapomnieć również o fenomenalnym „Superhero” Viki Gabor, które przyniosło Polsce drugie z rzędu zwycięstwo w konkursie. Myśl przewodnią utworu mocno podkreślał występ zawierający kultowe już wizualizacje topniejącego lodowca oraz nakładki z nieubłaganie odmierzającym czas zegarem. Na uwagę zasługuje również staging przygotowany dla reprezentantki Hiszpanii. Melani wystąpiła na scenie w otoczeniu morskich dekoracji i… plastikowych butelek. A jak wyglądało to w innych latach? Już w 2017 mogliśmy usłyszeć albańskie „Don’t Touch My Tree” opowiadające o niecodziennej przyjaźni Any Kodry z połamanym drzewem. Edycja z 2021 przyniosła powrót motywów ekologicznych w postaci tanecznej piosenki „Green Forces” wykonywanej przez macedoński zespół Dajte Muzika. Rok później do troski o Matkę Ziemię zachęcał w utworze „Jer-Ana” przedstawiciel Kazachstanu, David Charlin.
… i zwracają uwagę na problemy społeczne
Ratowanie planety to nie jedyna ważna kwestia poruszana w piosenkach uczestników Eurowizji Junior. Młodzi wykonawcy przypominają również o innych problemach, z którymi muszą mierzyć się współcześni ludzie, nierzadko ich rówieśnicy. Anna Gjebrea z Albanii zaśpiewała w Paryżu „Stand By You„, utwór piętnujący zjawisko przemocy w szkołach. Na scenie towarzyszyli jej tancerze wyburzający kartonową konstrukcję ze słowem BULLY. Teledysk ukazywał natomiast historię bohaterki ratującej kolegę przed klasowymi prześladowcami. Na podobną tematykę zdecydowały się w tym roku Portugalia i Francja. Júlia Machado odwołała się do osobistych doświadczeń związanych z nękaniem i zadedykowała swoją balladę „Where I Belong” wszystkim, którzy kiedykolwiek znaleźli się w podobnej sytuacji. Przedstawicielka gospodarzy, Zoé Clauzure, przygotowała piosenkę „Cœur” mającą dodać odwagi ofiarom przemocy i przekonać je, że są wartościowymi osobami. Zdaniem wokalistki eurowizyjna propozycja stanowi bardziej radosną i optymistyczną kontynuację wydanego trzy lata temu utworu „Ma Place„. Niezwykle poruszającą kompozycję wystawiła w 2018 Macedonia. Reprezentująca ją Marija Spasovska śpiewała o swoim marzeniu, by wszystkie dzieci odnalazły kochający dom. Zarówno występ, jak i klip do „Doma” nawiązywały do znanej baśni „Dziewczynka z zapałkami”. Wielu fanów zwróciło także uwagę na ostatnią piosenkę w barwach Białorusi, czyli „Aliens” Ariny Pehterevej z 2020. Szybko zauważono, że dojrzały i poetycki tekst utworu można interpretować na różne sposoby. Jedni widzieli tam odniesienia do pandemii COVID-19, drudzy łączyli kompozycję z kryzysem ekologicznym, a jeszcze inni dostrzegali w niej aluzje do walki z autorytarnymi rządami Aleksandra Łukaszenki. W tegorocznej stawce mamy zaś piosenkę o tematyce, która do tej pory nie była podejmowana na Eurowizji Junior. Mowa tu o „Ohne Worte” wykonywanym przez Fię w dwóch językach, niemieckim i migowym. Wokalistka zadedykowała swój utwór niesłyszącej siostrze. Kompozycja ma uwrażliwić społeczeństwo na potrzeby osób głuchych i udowodnić, że porozumiewanie się bez słów jest możliwe.
Wojna oczami dziecka
Najwięcej kontrowersji wzbudzają oczywiście utwory traktujące o wojnie lub pokoju. Widzowie często są zdania, że tak poważna tematyka zdecydowanie nie pasuje do dziecięcego konkursu i w ogóle nie powinna pojawiać się na Eurowizji Junior. Niektórzy zarzucają tego typu piosenkom wyraźny charakter polityczny, zwłaszcza że kompozycje te są na ogół inspirowane prawdziwymi, boleśnie aktualnymi wydarzeniami. Na propozycje wpisujące się w powyższy schemat wielokrotnie stawiała Ukraina. Już w 2014 mogliśmy posłuchać formacji Sympho-Nick w patriotycznym utworze „Spring will come„. Rok później w piosence Anny Trincher pt. „Pochny z sebe” znalazło się natomiast dosłowne wołanie o pokój. Najbardziej zapamiętaliśmy jednak „Say Love” z 2018. Utwór Dariny Krasnovetskiej zyskał spore grono fanów. Podkreślano, że jest on nie tylko wzruszający, ale przede wszystkim chwytliwy, nowoczesny i dobrze wyprodukowany. Wokalistka wystąpiła na scenie, trzymając w ręku charakterystyczny megafon. Apel do ludzkości o to, by wybrać miłość zamiast wojny, zajął ostatecznie czwarte miejsce. Motyw konfliktu zbrojnego z pełną mocą powrócił na Eurowizję Junior w 2022. W barwach Ukrainy wybrzmiała wówczas „Nezlamna (Unbreakable)”. Piosenka Zlaty Dziunki szokowała podniosłością i bezpośredniością. Jej słowa mówiły wprost o młodym pokoleniu ginącym na wojnie czy konieczności obrony kraju i morza, a w refrenie pojawiał się okrzyk: Będziemy silni, będziemy wolni, zwyciężymy. Klip do utworu nagrano w schronie zorganizowanym w podziemiach lwowskiego kościoła. W teledysku ujrzymy setki świec symbolizujących najmłodsze ofiary rosyjskiej agresji. Zlata zajęła dziewiąte miejsce, choć wielu widzów z góry założyło, że wygra, podobnie jak Kalush Orchestra kilka miesięcy wcześniej. W zeszłym roku usłyszeliśmy jednak więcej piosenek dotykających tematu wojny. Nie można zapomnieć o pacyfistycznym „I Believe” w wykonaniu jednej z faworytek, Mariam Bigvavy z Gruzji. Utworowi towarzyszył artystyczny klip z motywem gołębi i białych sukienek oraz prezentacja sceniczna z wykorzystaniem tradycyjnych gruzińskich strojów. O pokoju śpiewała również Kejtlin Gjata z Albanii. Co ciekawe, „Pakëz Diell” nie było jedyną piosenką z tego kraju wzywającą do zakończenia wojny. Już w 2016 w stawce znalazła się patetyczna ballada „Besoj” opowiadająca o wiecznych konfliktach i rzekach czerwonych od krwi. Wykonała ją wówczas zaledwie dziesięcioletnia Klesta Qehaja.
Śmierć i przemijanie
Czego jeszcze dotyczą jedne z dojrzalszych utworów w najnowszej historii konkursu? Na pewno warto tu wspomnieć o piosence „Forever”, którą w 2020 zaśpiewała Karakat Bashanova z Kazachstanu. Dziewczynka zadedykowała tę kompozycję zmarłemu tacie. W tekście słyszymy, że bez względu na wszystko ojciec zawsze będzie przy niej. Wokalistka zaprezentowała spektakularny i emocjonujący występ, zajmując ostatecznie drugie miejsce. Fani docenili również teledysk Kazaszki podkreślający uniwersalne przesłanie utworu. W centrum klipu widzimy Karakat podróżującą z tatą przez różne epoki. Wraz z rozwojem piosenki zmienia się sceneria, a także stroje i profesje bohaterów, jednak miłość łącząca dzieci i rodziców pozostaje taka sama. Motyw śmierci pojawił się już wcześniej w innej propozycji Kazachstanu, „Òzińe Sen” z 2018, lecz miał on wówczas charakter metaforyczny. Pierwsza reprezentantka kraju, Daneliya Tuleshova, wykonała balladę opowiadającą o pożegnaniu z dzieciństwem. Na podobną tematykę postawiła rok później Isea Çili, przedstawicielka Albanii. Utworowi „Mikja ime fëmijëri” towarzyszył dość dramatyczny teledysk ukazujący m.in. wypadek samochodowy i problemy rodzinne. Przemijanie było też tematem piosenki „Children Like These” śpiewanej przez Noama Dadona z Izraela w 2018. Interesujące motywy związane z upływem czasu znalazły się ponadto w dwóch najwyżej sklasyfikowanych propozycjach Portugalii. Reprezentant z 2021, Simão Oliveira, zajął jedenaste miejsce z „O Rapaz„, nastrojowym utworem w stylu fado. Wokalista śpiewał o tym, że jest chłopcem ze starych piosenek o miłości. Jego eurowizyjny następca i zdobywca ósmej lokaty, Nicolas Alves, również wystartował z kompozycją odnoszącą się do minionej epoki. Był to rockowy utwór „Anos 70„. Portugalczyk wyraził w nim rozczarowanie współczesnym światem oraz tęsknotę za latami siedemdziesiątymi, z którymi zawsze się identyfikował.
Autorką artykułu jest Agnieszka Adamik
źródło: Dziennik Eurowizyjny, junioreurovision.tv, YouTube, fot.: M. Błażewicz 2019
DZIENNIK-EUROWIZYJNY.pl 