Historia Portugalii na ESC – 1997 – Drugie zero w historii

Po wielkim sukcesie Lucii Moniz w 1996 roku telewizja portugalska wróciła do organizacji półfinałów Festival da Cancao. Przygotowano pięć rund, a w każdej wystartowało po trzech wykonawców. Wszystkie półfinały prowadziła Isabel Angelino. Do otwartego konkursu zgłoszono 224 utwory, z czego wybrano piętnaście – wystartowały one w półfinałach w ramach programu „Há Horas Felizes”. Zwycięzcę każdego półfinału wskazywali widzowie za pomocą raczkującego wtedy televotingu. Z pierwszej grupy awansowało Oriundi, z drugiej grupy Raquel Alao, z trzeciej Cristina Almeida, z czwartej Telmo Miranda, a z piątej Susana Pinto. Zwycięzcy weszli do finału, gdzie gwarantowane miejsce miało trzech wykonawców wybranych przez trzech, zaproszonych do selekcji kompozytorów.

W finale (7 marca, Lizbona) wystartowało ośmiu wykonawców, a zwycięzcę wybierało 22 jurorów regionalnych i widzowie, jako dwudziesty trzeci juror, czyli praktycznie bez żadnego wpływu na wyniki. Wygrała Celia Lawson, która automatycznie znalazła się w finale. Jej utwór „Antes do adeus” zdobył 127 punktów. Drugie miejsce miała Sonia Mendes (116 punktów), a trzecie Raquel Alao (115 punktów). Co ciekawe, w Interval Act preselekcji pokazano spektakl pt. „Dlaczego nigdy nie wygraliśmy Eurowizji” z udziałem m.in. Lucii Moniz, Simony de Oliveiry czy Tonichy.

Célia Maria Fernandes Lawson urodziła się w 1974 roku w Angoli. W 1993 roku dołączyła do metalowej formacji V12, a w 1994 roku pojawiła się jako chórzystka dla kandydata na Eurowizję o imieniu Ed Sant’ana, który nie awansował do finału Festival da Cancao. W 1997 roku wydała debiutancki album, a po 2002 roku zmieniła pseudonim artystyczny na Irę i nagrała album w stylu progressive metal. Jej eurowizyjna piosenka „Antes do adeus” napisana została przez Thilo Krassmana i Rosę Lobato de Farię – duet został zaproszony przez RTP do przygotowania utworu na finał preselekcji. Co ciekawe, Celia Lawson to jak na razie (od początku cyklu) jedyna reprezentantka Portugalii, która nie ma swojego profilu na angielskiej Wikipedii.

Do udziału w Eurowizji 1997 przyjęto kraje, które w ciągu ostatnich 5 lat miały najwyższą średnią wyników. Na pięć startów Portugalia aż trzy razy znalazła się w top10, więc jej pozycja nie była zagrożona. Celia Lawson zaśpiewała swój utwór „Antes do adeus” (który po angielsku znaczy „Before Goodbye”) po piosence…”Goodbye” z Bośni i Hercegowiny – była to piętnasta pozycja startowa. Utwór nie dostał ani jednego punktu i zajął ostatnie, 24. miejsce, remisując z Norwegią. Chociaż część państw testowała televoting, Portugalia nie znalazła się w tym gronie, a jury 12 punktów przekazało Włochom, 10 punktó dostała Irlandia, a 8 Hiszpania. Zwycięska Wielka Brytania miała 7 punktów, a Anna Maria Jopek z Polski dwa punkty. Punkty z Portugalii podała Cristina Rocha, a konkurs dla RTP1 komentował Carlos Ribeiro.

Już wcześniej widać było, że lata 90. do dla Portugalii popadanie ze skrajności w skrajność, a po największym w historii sukcesie przyszła pora na największą porażkę. 24. miejsce to najniższe, jakie Portugalia do tej pory zajęła, a od momentu debiutu tylko raz zdarzyło jej się nie otrzymać żadnego punktu – w 1964 roku. Ostatnie miejsce zajęła po raz trzeci.