„Україна і Євробачення” (odcinek 1)

Rozpoczynam cykl artykułów poświęconych krótkiej, lecz bardzo ciekawej historii Ukrainy na Eurowizji. Za konkurs odpowiedzialna jest Narodowa Telekompania Ukrainy (Національна Телекомпанія України, w skrócie NTU), która swoim zasięgiem obejmuje 97% terytorium kraju i jest jedynym nadawcą publicznym u naszych wschodnich sąsiadów. Aktualnie nadaje jeden kanał telewizyjny – Perszyj nacionalnyj (Перший національний), który powstał w 1965 roku i nosił wtedy nazwę UT, czyli Telewizja Ukraińska (Українське Телебачення). W 1972 roku zmienił nazwę na UT-1, gdyż pojawił się też wtedy kanał drugi. Po odzyskaniu niepodległości doszło do reorganizacji nadawcy publicznego i powstała wtedy Państwowa Teleradiomówna Kompania Ukrainy (Державна телерадіомовна компанія України, w skrócie DTRK), która rozpadła się w 1995 roku, gdy telewizję oddzielono od radia. NTU jest członkiem Europejskiej Unii Nadawców od 1993 roku, nie wiadomo jednak, dlaczego tak długo zwlekała z debiutem na Eurowizji. Przypomnę, że inne kraje powstały w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego pojawiły się w konkursie już w 1994 roku (Litwa, Estonia i Rosja).

Bokser nie umie czytać nut

Do debiutu Ukrainy na Eurowizji doszło dopiero w 2003 roku i kraj ten załapał się na ostatnią edycję bez półfinałów. Reprezentantem został Oleksandr Ponomariov, którego telewizja ukraińska wskazała wewnętrznie. Wokalista urodził się w 1973 roku (aktualnie ma 42 lata) w Chmielnickim, mieście na zachodzie Ukrainy. Początkowo planował zostać bokserem, jednak z powodu pogarszającej się wady wzroku musiał zrezygnować z tych planów. Zaczął się naukę w szkole muzycznej, chociaż miał tam spore problemy, bo nie potrafił czytać nut. Na szczęście jego talent został zauważony i pomimo braków w wiedzy, ukończył szkołę, by wejść na rynek muzyki ukraińskiej. Obecny na scenie od 1992 roku, brał udział w wielu festiwalach muzycznych. Już w 1998 roku przyznano mu prestiżową nagrodę „Zasłużonego Artysty Ukrainy (Заслужений артист України)” co potwierdzało jego status w muzycznym świecie.

https://www.youtube.com/watch?v=DYFssNcOnOM

Ukraina z zagraniczną kompozycją

Swój pierwszy album wydał w 1996 roku, ostatnia płyta (z największymi przebojami, została wydana w 2007 roku). Nieznane są kulisy wyboru Oleksandra na Eurowizję, ale zapewne wskazano go z powodu ogromnej popularności i udanej kariery. Decyzję podjęto w lutym 2003 roku i rozpisano konkurs na eurowizyjną kompozycję. Swoje propozycje mogli nadsyłać kompozytorzy z całego świata. Zwyciężył izraelski autor Svika Pick, który przygotował utwór „Hasta La Vista” z tekstem napisanym przez jego byłą żonę – Mirit Shem Or. Pick miał już wcześniej dwa eurowizyjne utwory na koncie – zwycięską „Divę” z 1998 roku oraz „Light a candle” z 2002 roku (12. miejsce). Ponomariov przygotował eurowizyjną aranżację „Hasta La Vista” samodzielnie, ale Pick w trakcie prac nad utworem przebywał w Kijowie, by śledzić przygotowania. Do utworu nagrano teledysk, którego premiera odbyła się 27 marca. Wydano też singiel, na którym umieszczono tylko wersję studyjną piosenki.

https://www.youtube.com/watch?v=Jh65a7kvDJY

Polacy wsparli Ukrainę

Podczas finału Eurowizji 2003 w Rydze Oleksandr wystąpił jako 16. w kolejności, pomiędzy duetem z Wielkiej Brytanii – Jemini, a Greczynką w obcisłym gorsecie – Mando. W ramach promocji eurowizyjnej Oleksandr odwiedził kilka państw, był też gościem w programie „Jestem jaki jestem”, czyli reality-show Michała Wiśniewskiego, który oglądać można było w TVN. Reprezentant Ukrainy szybko zaprzyjaźnił się z liderem Ich Troje. Za „Hasta La Vista” zebrał 30 punktów, co dało mu 14. miejsce, pomiędzy reprezentantkami Holandii i Chorwacji. W finale startowało wtedy 26 państw. Tylko pięć krajów przyznało mu noty – najwięcej dali widzowie z Polski (10 punktów) i jurorzy z Rosji (8 punktów). Punkty przekazano też z Izraela (4), Łotwy (5) i Estonii (3).

https://www.youtube.com/watch?v=GUBU7Z3BrH4

Ukraina murem za Tatu

Swoje pierwsze 12 punktów Ukraińcy przekazali Rosjankom z duetu Tatu. Dziesięć punktów zdobyła formacja Urban Trad z Belgii, a 8 punktów grupa Ich Troje z hitem „Keine Grenzen”. Punkty z Kijowa dostały też Norwegia, Rumunia, Szwecja, Islandia, Portugalia, Turcja (zwycięska propozycja) i Irlandia. Telewizja NTU zorganizowała głosowanie telewidzów (chociaż np. Rosja go nie miała), punkty podała Ludmila Hariv, a komentatorem był Pavlo Shilko, który prowadził Eurowizję w 2005 roku.

Po udziale w Eurowizji kariera Oleksandra nieco przygasła, bo najlepsze lata miał już za sobą. W 2006 roku został uhonorowany tytułem „Narodowego artysty Ukrainy”. Od 2011 roku zaangażował się w program „The Voice” (Голос країни), gdzie był trenerem (w edycjach 1-3 i 5). W 2006 roku po raz drugi się ożenił. Ma syna Aleksandra i córkę Eugenię.