Świetny występ Eugenta doceniony przez jurorów! A jak głosowali widzowie? Podejrzane noty albańskiej komisji! Czy Michałowi Szpakowi spodobał się utwór „Mall”? Jak Albańczycy ocenili swoich rodaków reprezentujących inne kraje?
Albańczyk Eugent Bushpepa miał być na straconej pozycji – świetny wokal i rockowy pazur to jego największe, i doceniane przez fanów, atuty, jednak uznano z góry, że to nie wystarczy by „Mall” przebiło się przez tak silny półfinał. Awans Albańczyka był więc wielkim i pozytywnym zaskoczeniem dla wielu fanów. Łatwo nie było! Eugent zajął w I półfinale 8. miejsce ze 162 punktami, przegrywając m.in. z Bułgarią i Irlandią. Miał jednak aż 43 punkty przewagi nad Litwą. Gdyby o wynikach półfinału decydowali jedynie widzowie, Albania do finału by nie weszła, zajmując 11. miejsce w grupie z 48 punktami – jeden więcej od Azerbejdżanu. Miejsce Eugenta zajęłaby Greczynka Yianna, która miała 5 punktów więcej. To jury pomogli Albanii w upragnionym awansie, dając „Mall” na trzecie miejsce ze 114 punktami, tylko o 1 mniej niż Austria i 7 więcej od Bułgarii.
Skąd Albania zgarnęła punkty? W głosowaniu jury 12 dali Islandia i Białoruś, 10 Macedonia, 8 Grecja, 7 Wielka Brytania, Cypr i Azerbejdżan, 6 Austria, Finlandia i Bułgaria, 5 Portugalia, Czechy i Armenia, 4 Hiszpania, Belgia, Izrael i Chorwacja, a po 1 Estonia z Litwą. Tylko jurorzy ze Szwajcarii i Irlandii nie docenili Eugenta. Najwyższe noty w televotingu udało się zyskać dzięki wsparciu krajów regionalnych i diaspory – 12 punktów dała Macedonia, a po 10 Szwajcaria z Grecją. Pozostałe noty były już znacznie niższe – 5 od Hiszpanii, 4 z Chorwacji, 3 z Czech i po jednym z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Austrii i Finlandii. Widzowie z Albanii zagłosowali na „Fuego”, zapewne też z powodu pochodzenia Eleni Foureiry – Cypr dostał 12 punktów, Grecji przyznano 10, a Finlandii 8. Zwycięski Izrael miał 3, a sąsiednia Macedonia zero. W głosowaniu jury Albanii również wygrał Cypr (1. miejsca dali Eleni najstarsi jurorzy), drugie miejsce miał Izrael chociaż nikt nie przyznał mu najwyższej pozycji w osobistym rankingu. Na trzecim miejscu (i to jest ciekawe!) znalazła się Macedonia – miała 2x drugie miejsce i raz trzecie. To dość podejrzane, zwłaszcza, że to raczej widzowie „powinni” głosować na kraje sąsiednie, nawet jeśli ich występy są słabe. Czy taka nota była z góry ustalona? Ostatnie miejsce w typowaniach komisji zajęły Czechy (2x 18. miejsce, 3x 15. miejsce).
Televoting pełen diaspory i krajów regionu
Jak już Eugent prześlizgnął się przez trudny półfinał, tak w finale było już z górki. Ostatecznie zajął 11. miejsce zdobywając 184 punkty, o 3 więcej niż Litwa. Większość punktów trafiła do niego dzięki jurorom – łącznie 126, co dało mu w ich rankingu 7. miejsce pomiędzy Estonią a Francją. 12 punktów jurorskich przekazał Azerbejdżan, po 10 Islandia, Portugalia, Czarnogóra i Węgry, po 7 Wielka Brytania, Austria, Grecja, Polska, Białoruś i Bułgaria, po 6 Cypr, Macedonia i Czechy, po 4 Słowenia i Gruzja, po 2 Irlandia i Belgia, a po jednym Chorwacja i Serbia. Warto wspomnieć, że dwie polskie jurorki – Dorota Szpetkowska i Natalia Szroeder dały Eugentowi 2. miejsce, Sławomir Uniatowski przyznał mu 6. pozycję, a najbardziej srogi był Michał Szpak – 10. miejsce. Albania u widzów była bardzo nisko – 18. miejsce i 58 punktów, o jeden punkt mniej niż Francja i aż 26 więcej od Holandii. Generalnie wszystkie punkty można „podpiąć” pod diasporę i kraje regionu – 12 dali Włosi i Macedończycy, 10 Grecy i Czarnogórcy, 7 Szwajcarzy, 4 Chorwaci, 2 Austriacy i 1 Słoweńcy. Oczywiście, gdyby piosenka była gorsza, to nawet tych punktów „po znajomości” na pewno by nie było.
Ponieważ w tegorocznym finale (ba, w top11 finału!) znalazło się trzech Albańczyków (Ermal z Włoch, Eleni z Cypru i Eugent z Albanii) nie trudno było przewidzieć, jak zagłosuje naród albański. 12 punktów dano Włochom (które zawsze są wspierane przez Albanię, ale w tym roku pojawił się dodatkowy czynnik), a 10 Cyprowi (Eleni dopiero niedawno przyznała się do swojego pochodzenia). 8 punktów dano Niemcom, a zwycięskiemu Izraelowi tylko 1. Piosenka włoska zdominowała głosowanie jurorów w Albanii (4x 1. miejsce, 1x 2. miejsce) i dostała 12 punktów, 10 trafiło na Cypr (odwrotna sytuacja (4x 2. miejsce, 1x 1. miejsce – ciekawe czy ustawione?), a 8 do Bułgarii. Zachwycająco nisko oceniono Australię (24. miejsce), Czechy nagle znalazły się jednak na 10. miejscu (chociaż w półfinale były na dnie), zwycięski Izrael zajął 6. pozycję, Serbia ósmą (co jest sporym zaskoczeniem, zwłaszcza na trudne relacje tych państw). Najgorzej wypadł Alexander Rybak z Norwegii, któremu jury dało ostatnie, 25. miejsce. Co ciekawe, Norweg w 2014 roku był gościem specjalnym Festivali i Kenges w Tiranie.
Albania startowała w Eurowizji po raz 15., z czego po raz 8. w finale (po raz pierwszy w finale reprezentował Albanię solista płci męskiej). Najlepszy rezultat to nadal 5. miejsce Rony z 2012 roku, natomiast Eugent zdobył trzeci najwyższy wynik w historii kraju, co jest sporym osiągnięciem, zwłaszcza w poprzednich pięciu edycjach Albania w ogóle tylko raz awansowała do finału. Trzy wokalistki dały Albanii najniższą lokatę w finale, tj. miejsce 17. – Elhaida z 2015, Olta z 2008 i Kejsi z 2009. Na 14 startów w eliminacjach Albania raz była druga (2012), a rezultat Eugenta jest dopiero piątym najlepszym. W tym etapie również najniższym wynikiem jest miejsce 17. zdobyte w 2007 roku.
Ciekawostki historyczne
Czy wiesz, że Albania była jedynym państwem okupowanym przez Państwa Osi, która po II wojnie światowej miała w swoich granicach więcej Żydów niż przed wojną? Albańczycy bardzo mocno wspierali zarówno Żydów na terytorium swojego kraju jak i pomagali uchodźcom z regionu. Izrael odwdzięczył się za to w 1999 roku przyjmując albańskich uciekinierów z Kosowa, zapewniając im opiekę medyczną, wyżywienie i dach nad głową. Pod koniec finału Eurowizji 1999 w Jerozolimie wszyscy wykonawcy zaśpiewali „Hallelujah” w hołdzie ofiarom wojny na Bałkanach, w tym także tym pochodzenia albańskiego. Albania już w 1988 roku uznała Palestynę za niepodległe państwo. Palestyna ma ambasadę w Tiranie. Pomimo silnych historycznych więzi Albanii z Izraelem, jej stosunki z Palestyną pozostały serdeczne. W 2015 roku Albania głosowała za wywieszeniem flagi Palestyny w ONZ.